Upoznajte Berlin

Oslobodite sva svoja čula i krenite u susret Berlinu. On će dočekati širom raširenih ruku sve ljude otvorenog srca i uma. Ostali neka ostanu kod kuće, jer kako je rekao Friedrich Engels: “U gradu kao što je Berlin stranac bi počinio pravi zločin protiv samoga sebe i dobroga ukusa, ako ne bi obratio pažnju na sve neuobičajenosti”

“Ima gradova koji se gledaju, poput Firenze. A ima gradova koji se čuju, poput Berlina.” Klanund, 1916.

Piše: Emira Azganović

Na sjeveroistoku Njemačke, u srcu pokrajine Brandenburg, na rijekama Spree i Havel, smjestio se Berlin, najveći i glavni grad Njemačke, drugi grad EU po veličini, odmah iza Londona.

Posjetili smo ga početkom jula 2015, na poziv beogradskog ureda Njemačke turističke organizacije i u maloj grupi od 8 predstavnika medija, 6 dana uživali u istraživanju ovog nekad Zidom podijeljenog grada.

BERLINSKI ZID

Berlin je decenijama bio poznat kao simbol podijeljenosti Istoka i Zapada. Čuveni zid djelio je grad na istočni-socijalistički, i zapadni-kapitalistički dio.

Berlin, koji je geografski bio smješten u Istočnoj Njemačkoj, takođe je bio podijeljen na istočni (sovjetski sektor) i zapadni dio (američki, francuski i britanski sektor). Tako je tada Zapadni Berlin bio enklava Zapadne Njemačke, unutar Istočne Njemačke i imao je neke ovlasti savezne pokrajine ali je ostao pod upravom zapadnih saveznika. Istočni Berlin je od 1949. do 1990. godine bio glavni grad Istočne Njemačke. Zid je srušen u masovnim demonstracijama 9. novembra 1989, čime je zapravo označen početak kraja hladnog rata u Evropi.

Od nekadašnjeg ogromnog, 150 kilometara dugog Berlinskog zida ostao je mali dio koji turisti obavezno posjećuju, najčešće „Galeriju istočne strane“ (uz rijeku, pored mosta Oberbaumbrika), jedan segment na Potsdamer placu i nezaobilazni Checkpoint Charlie.

Jedan od najpoznatijih graničnih prelaza u Berlinu bila je kontrolna tačka poznata pod kodnim imenom CHECKPOINT CHARLIE. Na ovom prelazu samo su stranci i diplomate mogli da pređu iz jednog u drugi dio grada. Kako se radilo o trećem prelazu koji je sagrađen, a njihova imena započinjala su prvim slovima američke abecede, treći prelaz je nazvan Checkpoint C ili popularnije Checkpoint Charlie.

Danas Checkpoint Charlie zauzima prostor između dvije saobraćajne trake gdje vlada prilična gužva zbog mnogobrojnih turista koji se uz simboličnu naknadu od 2 eura žele fotografisati sa preobučenim američkim i sovjetskim vojnicima. Na jednoj strani ulice danas se nalazi MecDonalds a na suprotnoj je ostao natpis na engleskom, ruskom, francuskom i njemačkom jeziku, „Vi sad napuštate američki sektor“. Muzej posvećen Zidu nalazi se također preko puta.

Na mjestima kuda je prolazio berlinski zid (Berliner Mauer) svuda je postavljena kaldrmisana linija, koja označava putanju kuda je do 1989. prolazio Berlinski zid

SIMBOLI BERLINA

Jedan od najpoznatijih simbola Berlina je čuvena Brandenburška kapija, najbolji svjedok burne historije Njemačke. Sagrađena je 1791. godine po naređenju pruskog kralja Friedricha Wilhelma II. Vrata su bila dio gradskih zidina i jedna od 18 vrata kroz koje se ulazilo u Berlin. Također, predstavljala su ulaz u gradski centar Unter den Linden, aveniju koja je vodila do kraljevske palače zbog čega su Brandenburška vrata jedina u Berlinu koja postoje i danas.

U njihovoj blizini nalazi se Reichstag, njemački parlament. Od 1949. zasjeda pod imenom Bundestag i najviše je zakonodavno tijelo u Njemačkoj. Reichstag predstavlja berlinsku zgradu u kojoj je Bundestag smješten od 1999. godine, nakon što je tokom njemačke podijeljenosti pedeset godina proveo u izbjeglištvu u Bonu. Reichstag dakle, označava isključivo građevinu u Berlinu.

Spomenik evropskim židovima ubijenim tokom Drugog svjetskog rata nalazi se nedaleko od Brandenburških vrata. U Njemačkoj, zemlji počinitelja zločina, u kojoj je do 1945. godine ubijeno oko šest milijuna židova, trebalo je proći 60 godina da bi došlo do svečanog otvorenja jednog takvog spomenika. Gradnja spomenika trajala je gotovo 13 godina.

Znate li da Berlin ima 916 mostova što je gototovo duplo više mostova od Venecije?

Most Oberbaum (Oberbaumbrücke) se nalazi na slikovitom mjestu na rijeci Spree. Nekada je ovaj kultni most bio granica između Istoka i Zapada i tada je bio zatvoren za sve civile. Danas se mostom kreću svi: automobili, metro, biciklisti i pješaci.

Berlinski televizijski toranj – najveća njemačka građevina, visok je 368 metara i jedna od najtanjih građevina u Evropi. S njegovog vidikovca, s visine od 204 metra, može se vidjeti cijeli grad. Toranj su izgradili komunisti 1969. kako bi pokazali kako je superiorniji od malenog, svega 55 m visokog kapitalističkog tornja u Funkturm u Zapadnom Berlinu, sagrađenom za vrijeme Weimarske Republike.

MUZEJSKI OTOK

Prilikom posjete Berlina neizostavno je otići vidjeti „Muzejski otok“, dio grada koji polukružno obavija rijeka Špre (Spree), na kojem se nalazi 5 veleljepnih zdanja muzeja, podignutih za vrijeme vladavina nekoliko pruskih careva. Ovdje su se smjestitili Stari muzej, Novi muzej, Pergamski muzej, Bode muzej i Stara nacionalna galerija.

NIKOLIN KVART, najstariji dio Berlina

Nastao je spajanjem starog Berlina s pet godina starijim Kölnom. Osnovali su ga obrtnici doseljenici iz Kölna, sa rijeke Rajne. Uz obrt se razvijala i trgovina pa su za svoga patrona odabrali Sv. Nikolu, zaštitnika putnika i trgovaca. Četvrt je dobila ime po crkvi Sv. Nikole, s dva tornja, najstarijoj crkvi u Berlinu. U crkvi se više ne održavaju mise pa je pretvorena u muzej. Ulaz u atrij crkve je besplatan. Ispred crkve se nalazi bunar s kamenim medvjedićem.

U ovoj šarmantnoj gradskoj četvrti sa renoviranim srednjevekovnim zdanjima, koja odiše starogradskom atmosferom, nalazi se i mala slijepa ulica Eiergasse. Sa 16m dužine, najkraća je ulica u Berlinu. Ovdje je i minilibris jedina knjižara u Evropi specijalizirana isključivo za minijaturne knjige.

HACKESCHKIH DVORIŠTA

Svega nekoliko minuta hoda udaljen je Hackeschen Höfe, kompleks zgrada, u koje vodi 8 prolaza, u kojima su nekada živjele jevrejske porodice. Danas obiluju bogatim kulturnim i zabavnim sadržajima, od raznovrsnih butika, kina, galerija i kafića.

AMPELMANN – ČOVJEK-SEMAFOR

Na semaforima istočnog Berlina nalazio se čovječuljak sa šeširom u koraku, sada već i svjetski poznati Ampelmann – čovjek semafor. Nakon ujedinjenja Njemačke pod pritiskom građana istočnog dijela Berlina, Ampelmann je ostao na semaforima, ali i na mnogobrojnim suvenirima i postao jedan od zaštitnih znakova grada.

Humbuldt univerzitet je nastariji univerzitet u Berlinu. Osnovan je 1810. godine. Dvadesetak dobitnika Nobelove nagrade bili su studenti ovog prestižnog Univerziteta, na kom je jedno vreme predavao i Albert Ajnštajn.

Iako je Berlin pretrpio teška oštećenja prilikom bombardovanja za vrijeme Drugog svjetskog rata, odlučujući istorijski momenti ostali su zapisani u kamenu i betonu.

Većina zida je srušena u periodu između juna i novembra 1990, ostao je samo jedan mali dio na južnoj granici.

Duž puta kod Gedenkstätte Berliner Mauer, mogu se vidjeti restaurirani segmenti odmah do dokumentacionog centra gde se čuvaju priče o pokušajima bjekstva na drugu stranu Zida.

POTSDAMER PLATZ

Na ovom trgu postavljen je i prvi semafor 1924. godine čija se replika i danas može vidjeti.

Potsdamer Platz veliki je trg koji nosi ime susjednog gradića Potsdama. Za vrijeme Hladnog rata bio je potpuno uništen i podijeljen zidom. Na trgu je bila i željeznička stanica S-Bahn, također Stanica duhova, prozvana tako jer se dugo nalazila na ničijoj zemlji između dva Berlina.

Danas se na njemu nalazi Bulevar zvijezda, SONY centar, Muzej filma, kao i dvorana u kojoj se svakog februara održava čuveni međunarodni filmski festival – Berlinale. S tradicijom od 60 godina, predstavlja jednu od glavnih svjetskih filmskih manifestacija.

Simbol Berlina je i medvjed, te je u skladu s tim nagrada koja se dodjeljuje na festivalu statua u obliku medvjeda. Zlatnog medvjeda je na 56. internacionalnom filmskom festivalu za film Grbavica osvojila i 2006. godine bh. rediteljica Jasmila Žbanić. Bosanskohercegovački reditelj Danis Tanović za film “Smrt u Sarajevu” dobio je srebrnog medvjeda za najbolju režiju 66. internacionalnog filmskog festivala u Berlinu, 2016. godine.

Više o Njemačkoj saznajte OVDJE